21 ομιλίες για το ’21: «Η Φιλική Εταιρεία και η έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης»

21 ομιλίες για το ’21: «Η Φιλική Εταιρεία και η έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης»

Ο Επετειακός Μάρτιος του 2021 ξεκίνησε με τη δυναμική θεματική της Φιλικής Εταιρείας και τη συμβολή της στην Ελληνική Επανάσταση του 1821. Στις 3 Μαρτίου, η κα. Νάσια Γιακωβάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ πραγματοποίησε την 8η ομιλία του κύκλου 21 ομιλίες για το '21 που διοργανώνει το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με την ευγενική χορηγία της Τράπεζας Πειραιώς στο πλαίσιο του προγράμματος εορτασμού της εθνικής επετείου για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.

Όσο κι αν συχνά η ύπαρξη και ο ρόλος της καλύπτονται από τη γοητεία του θρύλου, δεν υπάρχουν σήμερα, μεταξύ των ιστορικών, σοβαρές αμφιβολίες για το ότι η Φιλική Εταιρεία, που ιδρύεται στην Οδησσό το 1814 από έναν στενό κύκλο ασήμαντων εκ πρώτης όψεως μικρεμπόρων και εμποροϋπαλλήλων, βρίσκεται όντως στις απαρχές της δυναμικής που οδηγεί στην έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και την Πελοπόννησο το έτος 1821. Πίσω από την επιτυχή έκβαση της Επανάστασης, πίσω δηλαδή από τη δημιουργία το 1830 του πρώτου ανεξάρτητου από τα πολλά νέα εθνικά κράτη που θα δημιουργηθούν μετά το Συνέδριο της Βιέννης στην Ευρώπη, βρίσκεται μ’ άλλα λόγια μια μυστική πατριωτική εταιρεία. Η σημασία της για την οργάνωση του Αγώνα αναγνωρίζεται από πολύ νωρίς: τα έργα αναφοράς που συγκεντρώνουν αξιόλογο όγκο πρωτογενούς ιστορικής ύλης από τη λειτουργία και δράση της εκδίδονται στο Ναύπλιο και την Αθήνα το 1834 και το 1859-61 από τον Ιωάννη Φιλήμονα, νεαρό γραμματέα του Δημητρίου Υψηλάντη, ενώ στα ίδια περίπου χρόνια ένας από τους πρωταγωνιστές του εγχειρήματος, ο Εμμανουήλ Ξάνθος δημοσιεύει τα πασίγνωστα απομνημονεύματά του, συνοδευόμενα από ένα πλήθος ανέκδοτων έως τότε επιστολών και εγγράφων.

Επειδή, ωστόσο, η ιστορία της παραμένει λιγότερο γνωστή από ό,τι θα περίμενε κανείς, αξίζει να την επισκεφθούμε εκ νέου. Και να αναρωτηθούμε, δύο αιώνες μετά: τι ακριβώς ήταν η Φιλική Εταιρεία; Πώς συνδέεται με τις μεταβολές της πολιτικής και κοινωνικής ζωής μεταξύ των υπό οθωμανική κυριαρχία Ελλήνων; Σε ποιο βαθμό η σύστασή της βρίσκεται στις απαρχές της νεωτερικής πολιτικής κινητοποίησης και της δημοκρατικής προοπτικής με την οποία συνδέθηκε η Επανάσταση; Ποια η συνάφειά της με την πολιτική κληρονομιά της Γαλλικής Επανάστασης, τους Ναπολεόντειους πολέμους και τη μεταναπολεόντεια εποχή στην Ευρώπη, τον μετασχηματισμό του διεθνούς συστήματος και τους ευρύτερους κλυδωνισμούς που φέρνει το τέλος του Παλαιού Καθεστώτος, με το πέρασμα στο κατώφλι μιας νέας εποχής; Πώς σχετίζεται, εν τέλει, με τη μόνη επιτυχή Επανάσταση που έλαβε χώρα κατά το πρώτο κύμα των Επαναστάσεων στην Ευρώπη; Τι μπορεί να οφείλει η επιτυχία (και όχι η έκρηξη) της Επανάστασης στη Φιλική Εταιρεία;

Μπορείτε να απαντήσετε σε όλα τα ερωτήματα, παρακολουθώντας όλη την ομιλία της κας. Γιακωβάκη στον σύνδεσμο https://youtu.be/CFO-2-OlWa4.

Ανανεώνουμε τη διαδικτυακή μας συνάντηση στις 17 Μαρτίου 2021, όπως πάντα Τετάρτη στις 19:00, για την ομιλία «Διάγραμμα συμβάντων ενός αμφίρροπου Αγώνα. Τα ελληνικά στρατεύματα και οι μάχες της ξηράς» της κας. Μαρίας Ευθυμίου, Καθηγήτρια, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ.

Σύνδεση

Για τη σύνδεση είναι απαραίτητα το ονοματεπώνυμο, email και ο κωδικός 1821.

Παρακολουθήστε όλες τις μέχρι σήμερα διαλέξεις του κύκλου «21 ομιλίες για το ‘21» στο YouTube του ΕΚΠΑ
https://youtube.com/playlist?list=PLPzInO4nqiMvBouhhOroO877ULz6A-vWm