21 ομιλίες για το ’21: «Ιδεολογικές και αισθητικές αφετηρίες του προεπαναστατικού θεάτρου. Η συμβολή του στην Επανάσταση του ’21»

Την Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου πραγματοποιήθηκε και η τέταρτη ομιλία του κύκλου 21 ομιλίες για το '21 που διοργανώνει το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με την ευγενική χορηγία της Τράπεζας Πειραιώς στο πλαίσιο του προγράμματος εθνικού εορτασμού των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821.

Η ομιλία με θέμα «Ιδεολογικές και αισθητικές αφετηρίες του προεπαναστατικού θεάτρου. Η συμβολή του στην Επανάσταση του ’21» και εισηγήτρια την κα. Άννα Ταμπάκη, Ομότιμη καθηγήτρια του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ είναι διαθέσιμη εδώ

«Το θέατρον σκοπόν έχει μόνον των ηθών την διόρθωσιν και την εκπαίδευσιν των λαών· είναι το κοινόν σχολείον των ανθρώπων, το οποίον αναπληρώνει των άλλων σχολείων την έλλειψιν» (Ερμής ο Λόγιος, 1817). Ιδεολόγημα που μεταλαμπαδεύει αυτούσιο ο Κ. Ασώπιος από το γαλλικό επανασταστικό λεξιλόγιο μέσω της ιταλικής παιδείας. Το πρώτο μέρος της ομιλίας αφορούσε στις αισθητικές και ιδεολογικές επιδράσεις που άσκησε ο ευρωπαϊκός διαφωτισμός αναφορικά με την αναγέννηση του νεοελληνικού θεάτρου, ιδιαιτέρως δε στην καλλιέργεια της αρχαιολατρείας, των μυθολογικών και ιστορικών θεμάτων της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας, στην πρόσληψη της κλασικιστικής και νεοκλασικιστικής τραγωδίας και των δημοκρατικών, αντιτυραννικών ιδεών. Στη μετάβαση, τέλος, από τις μεταφράσεις έργων του Μεταστάσιου, του Βολταίρου, του Αλφιέρι, κ.ά. στην πρωτότυπη παραγωγή.

«Σε βεβαιώνω ότι ούτε είδα, ούτε είδες ποτέ τόσον παθαινόμενον θέατρον· τα όμματα όλων ήσαν πηγή αένναος δακρύων φλογερών, και τα στήθη κρατήρες στεναγμών· έκαστος ακούων την φωνήν της καρδίας του σύμφωνην με τα λεγόμενα» (Ερμής ο Λόγιος, 1819). Πρόκειται για απόσπασμα επιστολής το οποίο αναφέρεται στην παράσταση του δραματοποιημένου διαλόγου του Γ. Λασσάνη «Η Ελλάς και ο Ξένος» που δόθηκε στο δημόσιο θέατρο της Οδησσού, από κοινού με τον «Θάνατο του Δημοσθένους» του Ν. Πίκκολου. Στο δεύτερο μέρος της ομιλίας της, η κα. Ταμπάκη ανέλυσε, μέσα από εύγλωττα παραδείγματα, τον σαφή διδακτικό και εθνεγερτικό χαρακτήρα του προεπαναστατικού θεάτρου. Η σκηνική δραστηριότητα ξεπέρασε τις παραστάσεις στις αυλές των Φαναριωτών, το σχολικό θέατρο στις Ηγεμονίες και στα σχολεία της Μικράς Ασίας και παγιώθηκε σύντομα ως δημόσιο θέαμα (Βουκουρέστι, Ιάσιο, Οδησσός). Σημαντική αναφορά, επίσης, έγινε στη θεματική της πρωτότυπης δραματουργίας (Αθαν. Χριστόπουλος, Ιακωβάκης Ρίζος Νερουλός, Ιωάννης Ζαμπέλιος, Κωνσταντίνος Οικονόμος, κ.λπ.) και τις ιδεολογικές επιδράσεις από τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό.

Εν αναμονή της πέμπτης ομιλίας, την επόμενη Τετάρτη 10/2 και ώρα 19:00, με θέμα «Η προεπαναστατική ελληνική κοινωνία» και εισηγήτρια την κα. Βάσω Σειρηνίδου, Επ. Καθηγήτρια του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ.

Σύνδεση

Για τη σύνδεση είναι απαραίτητα το ονοματεπώνυμο, email και ο κωδικός 1821.